Tüm dünyada 26 Nisan Pilotlar Günü olarak kutlanıyor. Günün çıkış noktası ise Türkiye.
Osmanlı Devleti, havacılığın gittikçe artan öneminin görülmesi üzerine faaliyete geçmiş ve pilot yetiştirilmesi için yurt dışına subaylar göndermişti. 1911 yılında Harp Bakanı Mahmut Şevket Paşa’nın emriyle uçak alımı ve pilot yetiştirme süreci başlatıldı. Sınavla adaylar belirlendi ve eğitim için Fransa’ya gönderildi. ‘Deperdussin’ isimli firmadan 2 uçak siparişi verildi.
1 numaralı bröve
İlk pilot eğitimi alan Türkler Yüzbaşı Mehmet Fesa Evrensev ve Teğmen Yusuf Kenan oldu. Fesa Evrensev 1 numaralı uçuş brövesinin sahibi olurken, 2 numaralı bröve Yusuf Kenan’a verildi. Teğmen Yusuf Kenan, Çanakkale’de şehit oldu.
İlk pilotların gökyüzünde kanat açmasıyla, Türk Hava Kuvvetleri de kurulmuş oldu. 1912 yılı Mart ayında yurtdışından gelen uçaklarla Yeşilköy üzerinde hava meydanı ve uçuş okulu yeri saptanarak hangar yapıldı.
TALPA önerdi, IFALPA kabul etti
Fesa Evrensev, kendi ülkesinde ilk uçununu 26 Nisan 1912’de yapmıştı. 26 Nisan, 2000 yılından bu yana Türkiye Havayolu Pilotları Derneği (TALPA) ile Türk Hava Kuvvetleri Komutanlığı arasında yapılan çalışmalarla, ‘Türkiye Pilotlar Günü’ olarak kutlanıyor. TALPA, 2013 yılında Uluslararası Havayolu Pilotları Dernekleri Federasyonu (IFALPA) Olağan Kongresi’nde Türkiye’de kutlanan Pilotlar Günü’nün tüm dünyada kutlanmasını önerdi. TALPA’nın teklifinin kabul görmesiyle bir sonraki yıldan (2014) itibaren 26 Nisan, ‘Dünya Pilotlar Günü’ olarak kutlanmaya başlandı.
Fransa’da eğitim aldı
1878 yılında doğan Mehmet Fesa Evrensev, İstanbul’da dünyaya gelmişti. Mektebi Sultani’den mezun olduktan sonra Harbiye’ye girdi. Fransa’daki eğitimin ardından 1912’de Balkan Savaşı’nda uçuş görevlerinde filo komutanı olarak yer aldı. 1. Dünya Savaşı’nda Kafkas cephesine giderken bulunduğu gemide Ruslar tarafından esir alınıp beş yıl boyunca hapiste kaldı. 1920’de ülkeye dönüp Kurtuluş Savaşı’na katıldı. Büyük Taarruz’da, batı cephesinde görev aldı. İzmir’de Hava Okulu’nda öğretmenlik yaptıktan sonra 1925 yılında emekli lodu.
Pilotlar gününde unutulmuyor
1933’te Hava Yolları Devlet İşletmesi’nde idari görev üstelen Evrensev, 1934’te de Türk Hava Kurumu’nda görevlendirildi. 1951 yılında İstanbul’da hayata veda etti. Mehmet Fesa Evrensev, her yıl Pilotlar Günü’nde de mezarı başında anılıyor. Dünyada ise onun kendi ülkesinde ilk uçunu yaptığı gün, Pilotlar Günü olarak kutlanıyor.
