Sahte içkinin daha doğru bir tabir ile yasa dışı üretilen alkolün, körlükten ölüme kadar varabilen ciddi sağlık sorunlarına yol açabildiği uyarısında bulunan İstanbul Atlas Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekan Yardımcısı, Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Zeynep Güneş Özünal, metil alkolün (metanol) hızlı emilimi nedeniyle erken müdahalenin önemine dikkat çekti. Metanolün 30-60 dakika süreyle kanda yüksek konsantrasyona ulaştığını belirten Özünal, yaklaşık 12-24 saat süren dönem sonrasında bulanık görme ve tam körlük yaşanabileceği uyarısında bulundu. Hastanın kusturulmasının risklerine dikkat çeken Özünal, en yakın sağlık kuruluşuna başvurulması gerektiğini vurguladı.
İstanbul Atlas Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekan Yardımcısı, Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Zeynep Güneş Özünal, son günlerde gündemde olan sahte içki ve sağlık üzerindeki etkilerine ilişkin değerlendirmede bulundu.
Sahte içkide, aslında daha doğru bir açıklama ile yasal olarak üretilmeyen içkinin üretim süreçlerinde metil alkol bulunabildiğini belirten Özünal, “Alkollü içkilerin içerisinde yer alan etil alkoldür. Etil alkol, fermentasyon veya distilasyon gibi yöntemlerle elde edilir. Eser miktarda metil alkol bulunabilmekle birlikte yasal olarak imal edilen içkilerde kontrol edilmektedir. Metil alkol çözücü olarak endüstride kullanılmakla birlikte gıda olarak alınmaz” uyarısında bulundu.
Daha ucuz olduğu için metanol kullanılıyor
Türkiye’de damıtılarak alkol üretiminin yasal düzenlemeleri olduğunu kaydeden Özünal, “Uygun kaynaklardan elde edilmeyen ve uygun yöntemlerden ve kontrollerden geçmeyen damıtma süreçleri, sağlığa zarar verici oranda metanol içerebilir. Yasa dışı üretilen içkiler bazı durumlarda da metanol daha ucuz bir yan ürün olduğu için maliyeti düşürmek üzere, etanol yerine değişen oranda metanol ile üretilmiş olabilir” diye konuştu.
Metanol zehirlenmesi, doku hasarına ve ölüme neden oluyor
Sahte içkinin önemli sağlık sorunlarına yol açtığı uyarısında bulunan Özünal, “Metanol aslında düşük bir zehirleme riskine sahiptir. Fakat vücutta enzimler tarafından zehirli maddelere dönüşür. Metanol, enzimler tarafından formaldehite ve formik aside dönüşür. Metanol zehirlenmesi vakalarında formik asit birikmesi, doku hasarına ve ölüme neden olur. Zehirlenmede kan pH’ı değişir, görme kaybı olur” dedi.
Sahte içki 30-60 dakikada etkili oluyor
Sahte içki zehirlenmesinin belirtileri hakkında bilgi veren Özünal, “Metanol hızlı emilir. Yemek ile birlikte alınıp alınmadığına göre değişmek ile birlikte kanda 30-60 dakika süreyle yüksek konsantrasyona ulaşır. Ciltten temas ile ya da solunum yoluyla da kana karışır. Metanol zehirlenmesi, tipik olarak bulantı, kusma, karın ağrısı ve hafif merkezi sinir sistemi depresyonuna neden olur. Bu belirtiler etil alkolün yüksek dozda alındığı belirtilerden çok farklı değildir. Daha sonra, kısmen alınan metanol dozuna bağlı olarak, yaklaşık 12-24 saat süren bir dönem vardır, bunu takiben pH değişiklikleri bulanık görme ve değişen görme alanlarından tam körlüğe kadar değişen görme fonksiyonu bozulur. Bunlar tipik durumlar olmakla birlikte daha az görülen klinik bulgular da vardır. Kanda düzey tayini, tanı için önemli olmak ile birlikte her laboratuvarda rutin olarak yapılmamaktadır” diye konuştu.
Sahte içki asla tüketilmemelidir
Sahte içkinin hiçbir zaman içilmemesi gerektiğini vurgulayan Özünal, “Sahte içkiden korunmada ilk önlem sahte içkinin içilmemesidir. Ardından zehirlenmeye neden olan kimyasallara dönüşmesini engellemek yer alır. Etanol, metanolü yıkan enzimler için yarışarak zehirli kimyasallara dönüşümü yavaşlatır. Fomepizol de panzehir olarak kullanılır. Her zaman her koşulda erişim mümkün olmayabilmektedir. Bazı hastalarda diyaliz ile metanolün uzaklaştırılması gerekmektedir” dedi.
En yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır
Sahte içkiden zehirlenmelerde ilk yapılması gerekenin en yakın sağlık kuruluşuna başvurmak olduğunu belirten Doç. Dr. Zeynep Güneş Özünal, “Hastayı kusturmak akciğerlere kusmuk kaçması riski nedeniyle önerilmemektedir. Emilim çok hızlı olduğu için emilimi azaltan mide yıkama gibi yöntemlerin de faydalı olma ihtimali zayıftır. Sahte içkinin tat ve koku açısından ayırıcı bir özelliği bulunmamaktadır. Şüphe halinde en yakın sağlık kurumuna götürülmesi uygundur” diye konuştu.
Sahte içki zehirlenmesinin uluslararası literatürde nadir fakat ciddi zehirlenmeler arasında yer aldığını kaydeden Özünal, “Son zamanlarda ülkemizde nadir olmaması bu açıdan farklıdır. Metanol zehirlenmesi ihtimalinden şüphelenilmesi, bu içkiyi içenlerde benzer bulguların sorgulanması gereklidir” dedi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
