Özbekistan’da aileler ramazan ayında “ağız açar” olarak adlandırılan iftar sofralarında bir araya geliyor.
Eski Sovyetler Birliği döneminde İslam dininin yasaklandığı, ramazan ayında oruç tutulmasına engel getirildiği Özbekistan’da halk, 1991’de bağımsızlığın kazanılmasının ardından milli ve dini değer ve geleneklerine yeniden sahip çıktı.
Milli ve dini adetleri yaşatmaya gayret gösteren Özbek aileler, ramazan ayında “ağız açar” olarak adlandırılan toplu iftar geleneğini yeniden canlandırdı.
Genç aileler, ramazanda baba ocağını ziyaret ederek anne-baba ve kardeşleriyle iftar yapmaya özen gösteriyor.
Aile büyüklerinin işlerini elinden alarak iftar sofrası için hazırlıklara başlayan gençler, sofraya konulacak yemek, salata ve tatlıların hazırlanmasında yardım ediyor.
Gençler, bazen de iftar sofrası için hazırladıkları yemekleri yanlarında getirerek ailenin diğer fertleriyle aynı sofrada paylaşıyor. Yemekler, önce ailenin büyüklerinin önüne konuluyor.
İftar saati yaklaşınca aile reisinin öncülüğünde topluca iftar duası yapan Özbek aileler, aile büyüğünün yemekleri tatmasının ardından yemek yemeye başlıyor.
Sofradan patır ekmek ve nişalda eksik olmuyor
Özbeklerin iftar sofrasından, tereyağı ve süt katılarak pişirilen patır ekmek, sebze ve yeşillikle hazırlanan ve “kök samsa” diye adlandırılan börek, haşlama benzeri çorba ve Özbek pilavı ile ramazan tatlısı nişalda genelde eksik olmuyor.
İftar sofrasından aile reisi tarafından yapılan şükür duasıyla kalkılıyor, ardından edilen sohbetlerden sonra aile fertleri ve davetliler evlerine dönüyor.
Özbek aileler ramazan ayında ayrıca akraba, komşu ve aynı mahallede yaşayanlar ile ihtiyaç sahiplerinin davet edildiği toplu iftar geleneğini de sürdürüyor.
Her Özbek aile ramazan boyunca evinde en az bir defa “ağız açar” denilen toplu iftar sofrası kurarak yemeklerini davetlilerle paylaşıyor.
Toplu iftar, mahalle muhtarı veya büyüğü tarafından sofrada dua okunması, yemeklerin yenmesi, Kur’an-ı Kerim tilavetinin ardından topluca teravih namazı kılınmasıyla sona eriyor.
“Ramazan, ailelerin birlikteliğini daha da pekiştiriyor”
Taşkent yakınlarındaki Yengiyol ilçesinde yaşayan 73 yaşındaki Kamilcan Ahmedov, yaptığı açıklamada, ramazanda tüm çocuklarının eşleri ve torunlarıyla birlikte baba ocağına gelerek kendilerini ziyaret ettiğini belirtti.
Ahmedov, “Bu mübarek ayda çocuklarımız sık sık bizleri ziyaret ediyor. Ramazan, ailelerin birlikteliğini daha da pekiştiriyor.” dedi.
Sovyet döneminde İslam dininin ve ramazanda oruç tutmanın yasaklandığını anımsatan Ahmedov, o zamanlar gizlice namaz kılıp oruç tuttuklarını aktardı.
Ahmedov, Özbekistan’ın bağımsızlığını kazanmasının ardından dini ibadetlerini rahatça yapabildiklerini kaydetti.
Ramazan ayında ailece iftar yapmaya özen gösterdiklerini dile getiren Ahmedov, ramazanın aileyi yakınlaştırdığını yineledi.
Kamilcan’ın eşi Anobar Ahmedova da ramazan ayında ailece bir araya gelerek milli ve dini adet ve geleneklerini yaşatmaya gayret gösterdiklerini ifade etti.
Kendi evinde ve çocuklarının evlerinde iftar yaptıklarını anlatan Ahmedova, “Ramazanda çocuklar ve torunlarla birlikte ailece iftar yapmanın zevki bambaşkadır. Ramazanda ailece oruç tutuyoruz ve hep birlikte iftar sofrası hazırlıyoruz. Bu, ailemizde birlik ve beraberliği daha da pekiştiriyor.” ifadelerini kullandı.
Ahmedova, ramazanın ayrıca yardımlaşma ve hayır ayı olduğunu, ihtiyaç sahiplerine yardım ettiklerini söyledi.
Geçmişte, yasak olmasından dolayı ramazanda namaz kılıp oruç tutamadıklarını anımsatan Ahmedova, “Çok şükür, Özbekistan’ın bağımsızlığından sonra özgürce namazımızı kılıyoruz, rahatça orucumuzu tutuyoruz ve iftarımızı yapıyoruz.” diye konuştu.
ETİKETLER
Kültürel Miras
Özbekistan
Ramazan Ayı
Türk Dünyası
